Miras Taksim Sözleşmesi Nedir, Şartları ve Sonuçları Nelerdir?

Miras taksim sözleşmesi miras hukuku alanında en sık karşılaştığımız, halk arasında çok fazla bilinmemesine rağmen oldukça önemli olan bir sözleşme türüdür. Türk Borçlar Kanunu’nda sözleşmelerinin çeşitleri düzenlenmiş olup, genel düzenlenen sözleşmeler dışında ayrıca özel olarak düzenlenmesi öngörülen sözleşmelerin varlığı da belirtilmiştir. Özel olarak düzenlenen ve birtakım şartların varlığına bağlı olan sözleşmelerden biri de miras hukukunda en çok karşımıza çıkan miras taksim sözleşmesidir.

Mirasçılar tarafından miras bırakanın kendilerine kalan miras üzerinde hangi şekilde tasarruf edebileceklerini düzenledikleri sözleşmelere miras taksim sözleşmesi denilmektedir.

         Miras taksim sözleşmesi ile amaçlanan; miras bırakan tarafından mirasçıların miras payları üzerindeki hakları doğrultusunda birbirleri arasında ne şekilde paylaşılması gerektiğinin düzenlenmesidir.

Miras taksim sözleşmesinin ne şekilde yapılacağı birtakım kurallara bağlanmıştır. Miras taksim sözleşmesinin yapılmasının kuralları şunlardır;

Şöyle ki;

• Miras taksim sözleşmesi hazırlanmak isteniyor ise amacının dışına çıkılmaması gerekmektedir. Miras taksim sözleşmesinin amacının mirasçıların miras bırakan tarafından hak kazandıkları miras payları üzerinde nasıl ve ne şekilde paylaşılacağına ilişkin düzenlemenin yapılasıdır.
• Miras taksim sözleşmesinin yapılabilmesi için tüm mirasçıların ortak iradelerinin alınması gerekmektedir. Tüm yasal ve atanmış mirasçıların hazırlanan işbu miras taksim sözleşmesine ortak iradeleri neticesinde onay verdikten sonra yazılı şekil şartına uyularak sözleşmeyi imzalamaları gerekmektedir. Şayet, tek bir mirasçı hazırlanan işbu miras taksim sözleşmesine onay vermez ise bu durumda sözleşme kurulamaz.
• Miras taksim sözleşmeleri, miras bırakanın ölümünden hemen sonra hazırlanmalıdır. Miras bırakanın yaşadığı sırada mirasçılar tarafından miras taksim sözleşmesinin yapılması hukuken geçerli bir sözleşme olmayacağından hükümsüzdür.
• Miras taksim sözleşmesinin yapılabilmesi için öncelikle mirasçılar tarafından mirasın paylaştırılmamış olması gerekmektedir. Miras bırakan tarafından yasal ve atanmış mirasçılarına malvarlığı paylaştırıldı ise artık mirasçılar bir araya gelerek miras taksim sözleşmesi yapamazlar.
• Miras taksim sözleşmesinin hukuken resmi yollar ile yapılması zorunlu değildir. Fakat yazılı şekilde yapılması miras taksim sözleşmesinin varlığının kanıtlanması açısından uygun olacaktır. Miras taksim sözleşmesinin herhangi bir resmi kurum tarafından yapılması ya da onaylatılması zorunluluğu kural olarak bulunmamaktadır. Fakat bu kurala getirilen bir istisna mevcuttur. Şöyle ki; miras bırakan tarafından bırakan miras eğer gayrimenkul ile taşınmazın noter tarafından tescil işleminin yapılması gerekmektedir.

Miras taksim sözleşmesinin yukarıda ayrıntıları ile belirttiğim şekilde düzenlenmesi akabinde mirasçıların işbu sözleşmeden doğan birtakım sorumlulukları mevcuttur. Miras taksim sözleşmelerinin sonuçları mirasçılar tarafından oldukça önem taşımaktadır. Her bir yasal ve atanmış mirasçılar, miras taksim sözleşmesi uyarınca paylarına düşen malvarlığına ilişkin yükümlülüklerini satım hükümleri çerçevesinde yerine getirmekle sorumlu tutulurlar.

         Miras Taksim Sözleşmesinin sonuçlarını özetlemek gerekir ise;

• Miras taksim sözleşmesi uyarınca paylaşma akabinde mirasçılara kendi paylarını isteme hakkı vermektedir. Mirasçıların miras taksim sözleşmesinden doğan birbirlerine karşı sorumlulukları taşınır menkullerde teslim ile taşınmaz gayrimenkullerde tapu kütüğüne tescilin yapılması ile sona ermektedir.
• Miras taksim sözleşmesinde belirttikleri gibi mirasçılar ödemekle yükümlü oldukları borçları zamanında ödeyerek kararlaştırdıkları edimi birbirlerine karşı ifa etmekle yükümlüdürler. Bu yükümlülüklerini yerine getirmeyen mirasçıların dava açma hakkı saklıdır.
• Miras taksim sözleşmesi neticesinde mirasçıların menkul ve gayrimenkul miras payları üzerinde teslim ve tescil işlemlerini yapmaları ile birbirlerine karşı sorumlulukları tamamen ortadan kalmış sayılmamaktadır. Şayet, mirasçıların kendi payına düşen miras payı üzerinde ayıbın varlığı sorumlulukların devam ettiğinin göstergesidir.
• Mirasçılar miras bırakanın terekesindeki borçlarından müteselsil olarak sorumludurlar. Mirasçıların terek üzerindeki borcu kendilerine başvuran alacaklıya ödemeleri halinde miras taksim sözleşmesinde ödemiş oldukları borç oranında rücu etme hakları vardır. Miras bırakanın ölümü halinde kendisinden alacaklı olan kişiler miras bırakanın herhangi bir mirasçısına alacağın tahsili için başvurabilirler.
• Mirasçılar arasındaki müteselsil sorumluluk ise miras taksim sözleşmesinde düzenlenen paylaşımın yapıldığı tarihten itibaren 5 yıllık zamanaşımı süresine tabi olarak düzenlenmiştir.

AVUKAT GİZEM GONCE 

Avukat Gizem Gonce

Avukat Gizem Gonce, lise eğitimini Mustafa Elmas Arıcı Anadolu Lisesi’nde tamamladıktan sonra Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde lisans eğitimini tamamlamıştır. Halen Kültür Üniversitesi Özel Hukuk programında Miras Hukuku alanında tez çalışmalarını yürütmektedir. İstanbul Üniversitesi AUZEF Sosyoloji Bölümü’nde eğitimine devam etmektedir.
Uzun yıllar Türkiye’nin önde gelen yerli ve yabancı hukuk bürosu ve şirketlerinde çalışarak birçok hukuki problemin çözümünde tecrübe kazanmıştır. Marsh & McLennanbünyesinde hukuki danışmanlık departmanında stajyer avukat olarak çalışmıştır. Avukatlık ruhsatını 2016 yılında alan Avukat Gizem Gonce, uzun bir süre Deniz Ticaret Hukuku, Şirketler Hukuku, İş Hukuku alanlarında faaliyet gösteren çeşitli hukuk bürolarında avukatlık yapmış olup akabinde Av. Gizem GONCE, Eren& Gonce Hukuk Danışmanlık Bürosu’nun Kurucu Ortağıdır. Çok iyi derecede İngilizce bilmektedir. Uzmanlık alanları; Deniz Ticaret Hukuku, Gayrimenkul Hukuku, İcra ve İflas Hukuku, Sigorta ve Tazminat Hukuku, Fikri ve Sınai Haklar Hukuku, Aile Hukuku ve Ceza Hukuku’dur. Uyuşmazlıkların dava yolu ile çözümünde taraf vekili olarak görev yapmaktadır. İş ve trafik kazaları sonucunda tazminata ilişkin hukuki ihtilafların çözümünde yerli ve yabancı müvekkillere Türk Hukuku ve uluslararası hukuk kapsamında danışmanlık hizmeti vermektedir.Uzlaştırmacılık eğitimini tamamlamış olmakla birlikte aynı zamanda, noterlik belgesi de bulunmaktadır.