Soykırım Suçu Nedir?

Soykırım (jenosid) kelimesi; Yunanca’da “ırk, kabile” anlamına gelen “genos”  kelimesi ile,Latince’de “öldürmek” anlamına gelen “caedere” kelimesinin bir araya getirilmesi ile oluşturulmuştur. Hukuki anlamda soykırımın ne anlama geldiği ilk olarak, 1948 tarihli Birleşmiş Milletler Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi’nde yer almıştır.

Jean-Paul Sartre, soykırım gerçeğinin insanlığın tarihi kadar eski olduğunu söylese de, “soykırım suçu” kavramı 20. yüzyılda ortaya çıkmıştır.

2. Dünya Savaşı sırasında Yahudi toplumuna karşı işlenen insanlığa karşı suç olarak nitelenen eylemlerden sonra uluslararası toplum, bir daha bu tür eylemlerle karşılaşılmayacağını ifade etmesine rağmen, 1950 yılından 1990 yılına kadar 17 soykırım olayına tanık olunmuş ve yalnızca iki soykırım olayında bir milyonun üzerinde insan ölmüştür.

Soykırım

Madde 76- (1) Bir planın icrası suretiyle, milli, etnik, ırki veya dini bir grubun tamamen veya kısmen yokedilmesi maksadıyla, bu grupların üyelerine karşı aşağıdaki fiillerden birinin işlenmesi, soykırım suçunu oluşturur:

a) Kasten öldürme.

b) Kişilerin bedensel veya ruhsal bütünlüklerine ağır zarar verme.

c) Grubun, tamamen veya kısmen yokedilmesi sonucunu doğuracak koşullarda yaşamaya zorlanması.

d) Grup içinde doğumlara engel olmaya yönelik tedbirlerin alınması.

e) Gruba ait çocukların bir başka gruba zorla nakledilmesi.

 (2) Soykırım suçu failine ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verilir. Ancak, soykırım kapsamında işlenen kasten öldürme ve kasten yaralama suçları açısından, belirlenen mağdur sayısınca gerçek içtima hükümleri uygulanır.

 (3) Bu suçlardan dolayı tüzel kişiler hakkında da güvenlik tedbirine hükmolunur.

 (4) Bu suçlardan dolayı zamanaşımı işlemez.

Soykırım suçunda korunan hukuki değer;

*Söz konusu gruba mensup bireylerin maddi ve manevi varlıklarını korumak yani; bireylerin onuru, şeref ve haysiyeti, yaşam hakkı, vücut bütünlüğü, kişi özgürlüğü ve cinsel özgürlüğünü korumaktır.

* Grubun, bir grup olarak varolma hakkını korumaktır.

* Uluslararası toplum düzenini korumaktır.

* İnsanoğlunun varlığının devamını korumaktır.

* Uluslararası barışı ve uluslararası güvenliği korumaktır.

Soykırım suçunun maddi unsurları;

Türk Ceza Kanunu kapsamında aşağıdaki fiilerden birinin;bir planın icrası suretiyle, milli, etnik, ırki veya dini bir grubun tamamen veya kısmen yokedilmesi amacıyla işlenmesi halinde soykırım suçu oluşur.

*  Kasten öldürme: Failin icrai veya ihmali hareketinin neticesinde grup üyelerinin ölmesidir.

* Kişilerin bedensel veya ruhsal bütünlüklerine ağır zarar verme: Kişilerin sağlığına zarar verme, sakatlama, organlarını veya duyularını yaralama, işkence, cinsel saldırı gibi davranışlardır.

* Grubun, tamamen veya kısmen yokedilmesi sonucunu doğuracak koşullarda yaşamaya zorlanması: Kişilerin hayatını devam ettirmesi için gerekli olan temel ihtiyaçlardan (gıda, temizlik, tıbbi bakım gibi) kasten yoksun bırakma, kişileri evlerinden kovma, kişileri ağır yaşam koşullarında yaşamaya zorlama (Nazi kampları örneği gibi).

* Grup içinde doğumlara engel olmaya yönelik tedbirlerin alınması (biyolojik soykırım): kişileri kısırlaştırma, zorunlu doğum kontrolü uygulama, evlilikleri yasaklama, erkek ve kadınları birbirinden ayrı yaşatma, sistematik olarak tecavüz etme neticesinde kişileri çoğalma arzusundan uzaklaştırma.

* Gruba ait çocukların bir başka gruba zorla nakledilmesi: Belirli bir grupta bulunan 18 yaşından küçük çocukları gruptan uzaklaştırarak, ait oldukları sosyal ve kültürel özelliklerden koparmak ve nihayetinde grubun maddi varlığını yok etmek.

Soykırım suçunun manevi unsuru;bu suç özel kastla işlenebilir. Suçun maddi unsurunda belirlenen hareketlerin, “ulusal, etnik, ırki veya dinsel bir grubu, kısmen veya tamamen yok etmek” amacıyla işlenmiş olması aranır.

Suçun faili;herhangi bir gerçek kişi olabilir. Bu kişinin; devlet veya örgüt bağlantısı olması aranmaz.

Suçun mağduru;belirli bir ulusal, etnik, ırki veya dinsel gruba mensup kişi topluluğudur. Bu kavramları açıklamak gerekirse;

Ulusal grup; örneğin Türkiye Cumhuriyeti’ne vatandaşlık bağıyla bağlı olan Türkler’dir.

Etnik grup; aynı dili konuşan, ortak kültürel geleneklere ve yaşam tarzına sahip kişilerin oluşturduğu topluluktur.

Irki grup; üyelerin aynıırsi yapıya (deri rengi, beden yapısı, fiziksel özellikler gibi) sahip olduğu sosyal gruplardır.

Dini grup; aynı inanca sahip, ortak manevi düşüncelere sahip, ortak ibadet şekilleri olan kişilerden oluşan gruptur.

Tüm uluslararası hukuk metinlerinde güvence altına alınan; kişilerin yaşam hakkının, vücut bütünlüğünün, bir grup olarak varolma hakkının, onur, şeref ve haysiyetinin korunduğu, uluslararası toplum düzeninin, uluslararası güvenliğin ve barışınhiçbir zaman zarar görmediği bir dünya dileğiyle.

AV. AYLİN ESRA EREN    

Avukat Aylin Esra Eren

Avukat Aylin Esra Eren, lise eğitimini Şişli Terakki Lisesi’nde tamamladıktan sonra, Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun oldu. 2011 yılında, Erasmus Intensive Summer Programme kapsamında Salzburg Üniversitesi’nde Avrupa Özel Hukuku konusunda eğitim aldı. 2012 yılında, 19th Annual Willem C. Vis Moot on International Commercial Arbitration kapsamında Viyana’da Uluslararası Ticari Tahkim Hukuku konusunda çalışmalara katıldı. İstanbul Üniversitesi AUZEF Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü’nde eğitimine devam etmektedir.
Avukatlık ruhsatını 2013 yılında almış olup, bir süre Türkiye’nin önde gelen bankalarında hukuki danışmanlık departmanında hukuk müşaviri olarak görev yapmıştır. Aylin Esra Eren, Eren & Gonce Hukuk Danışmanlık Bürosu’nun kurucu ortağı olup, farklı hukuk bürolarında hukukun birçok alanında çalışma fırsatı bulmuştur. Çok iyi derecede İngilizce, iyi derecede Almanca bilmektedir. Uzmanlık alanları; Hukuki Danışmanlık, Ticaret Hukuku, Uluslararası Ticaret Hukuku, Sözleşmeler Hukuku, Şirketler Hukuku, Aile Hukuku ve Ceza Hukuku’nun yanında hukuk davalarıdır. Hukuk davalarına ilişkin tanıma ve tenfiz davalarında esas olmak üzere hukukun birçok alanında yerli ve yabancı müvekkillerine hukuki konularda çözüm odaklı hizmet vermektedir. Arabuluculuk ve uzlaştırmacılık eğitimlerini tamamlamış olmakla birlikte aynı zamanda, noterlik belgesi de bulunmaktadır.