Türk Medeni Kanunu Kapsamında Olağanüstü Mal Rejimlerine Geçiş

4721  sayılı Türk Medeni Kanunu’nun da olağanüstü mal rejimi olarak tarif edilen rejim mal ayrılığı rejimidir. Eşler mal ortaklığı, paylaşmalı mal ayrılığı veya edinilmiş mallara katılma rejimlerinden birini birlikte karar vererek seçmişler ise ya da mal rejimi seçmeyerek yasal mal rejimi olan edinilmiş mallara katılma rejimine tabi durumdalarsa olağanüstü mal rejimine geçiş konusu ortaya çıkmaktadır. Türk Medeni Kanunu mal rejimleri konusunda eşlerin sözleşmeyle serbest olduklarını ve ikisinin de rızası olması gerektiğini açık hükümler ile kabul etmiştir. Ancak bazı durumlarda mahkemeye başvurarak, eşlerden birinin istemi ile haklı bir sebebin varlığı halinde hâkim mal ayrılığı rejimine geçilmesine karar verebilmektedir.

4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 206. maddesi uyarınca; açıkça düzenlenen hallerde mal ayrılığı rejimine geçiş kendiliğinden de gerçekleşebilmektedir.

Olağanüstü mal rejimi

I. Eşlerden birinin istemi ile

1. Karar

Madde 206- Haklı bir sebep varsa hâkim, eşlerden birinin istemi üzerine, mevcut mal rejiminin mal ayrılığına dönüşmesine karar verebilir.

Özellikle aşağıdaki hâllerde haklı bir sebebin varlığı kabul edilir:

1. Diğer eşe ait malvarlığının borca batık veya ortaklıktaki payının haczedilmiş olması,

2. Diğer eşin, istemde bulunanın veya ortaklığın menfaatlerini tehlikeye düşürmüş olması,

3. Diğer eşin, ortaklığın malları üzerinde bir tasarruf işleminin yapılması için gereken rızasını haklı bir sebep olmadan esirgemesi,

4. Diğer eşin, istemde bulunan eşe malvarlığı, geliri, borçları veya ortaklık malları hakkında bilgi vermekten kaçınması,

5. Diğer eşin sürekli olarak ayırt etme gücünden yoksun olması.

Eşlerden biri ayırt etme gücünden sürekli olarak yoksun ise, onun yasal temsilcisi de bu sebebe dayanarak mal ayrılığına karar verilmesini isteyebilir.

4721 sayılı Türk Medeni Kanunu üç şekilde mal ayrılığı rejimine olağanüstü geçişi düzenlemiştir. Şöyle ki;

Eşlerden birinin talebi doğrultusunda mahkeme kararı alınmak suretiyle, cebri icra, iflas ve haciz hallerinde, önceki rejimin tasfiyesi halinde, olağanüstü geçişlerden söz edilebilmektedir.

Avukat Gizem GONCE